Tê giác một sừng Java cuối cùng ở Việt Nam đã sống thế nào?

Rừng Cát Tiên, Việt Nam, thời gian khó xác định, trước 2010

Máy bay oanh tạc. Súng đạn nổ đỏ một khoảng trời… Trải qua chiến tranh với những đợt tàn phá trên diện rộng, rừng Việt Nam thu hẹp, nhiều loài động thực vật quý hiếm diệt vong. Rồi cùng sự phát triển kinh tế và gia tăng dân số, rừng mới mọc lại lại bị đốn làm nương lúa, nương ngô khoai, thú thì bị săn lấy thịt, lấy ngà, lấy sừng.

Năm 1988, điều kỳ diệu đã xảy đến. Các nhà khoa học xác nhận sự tồn tại của tên giác Java một sừng, những tưởng đã tuyệt chủng ở khu vực đất liền Đông Nam Á. Nhiều tiền của và nhân lực được đổ vào để bảo vệ nhóm tê giác quý hiếm bậc nhất thế giới này. Tê giác một sừng thành niềm tự hào, biểu tượng của rừng quốc gia Cát Tiên, đồng thời cũng dấy lên sự thèm khát, tính toán của đám săn trộm chuyên nghiệp.

Có một tê giác con đi theo mẹ. Rất dễ thương. Một niềm hy vọng.

Thời gian trôi đi… Có một con tê giác khỏe mạnh, ngày đêm lầm lũi qua những lùm cây. Nó cực kỳ nhạy cảm với âm thanh. Trong đầu nó, hình ảnh bị tắc nghẽn, chỉ dừng mãi ở một đêm. Đêm ấy, nó và người bạn đồng loại cuối cùng đang kiếm ăn, cách nhau một quãng. Chợt nó nghe tiếng bạn rú thất thanh. Nó hiểu ngay chuyện gì xảy ra, giống hệt cái cách bố mẹ nó chết. Nó nhanh chạy kịp, nhưng bạn nó ngã xuống. Khi đêm tĩnh trở lại, nó rón rén theo cách nhẹ nhàng nhất có thể, đến bên tê giác bạn đã nằm bất động. Sừng đã mất. Nó sụt sịt rồi dùng chân, dùng sừng ủn lá cây lên xác bạn, che nắng mưa được ngày nào hay ngày nấy. Tê giác không có kẻ thù trong tự nhiên, ngoại trừ con người.

Sáng nào tê giác cũng ghé chỗ đống lá, nhìn xác bạn dần mục ruỗng, bị thú khác rỉa thịt. Chẳng mấy chốc trơ bộ xương. Nó tủi thân, không biết khi đến phiên mình, có con thú vãng lai tốt bụng nào sẽ đắp lá che xác. Chút thể diện cuối cùng cho con vật được xem là biểu tượng của cả một cánh rừng. Nó đơn côi, không bạn gái thì lấy gì duy trì nòi giống, chỉ chờ chết già hoặc bị săn chết. Nó thầm mong bị săn chết, ít nhất cái sừng còn giúp ích được cho loài người. Nó tự cười mình, hẳn đã lủi thủi quá lâu, tâm lý hóa bất thường nên mới trở nên phóng khoáng như thế.

Rồi ngày tận cũng đến. Nó bị bắn vào chân, ngã xuống. Mũi tên tẩm thuốc mê, nó nằm im cho người ta cưa sừng rồi bị vất lại. Nó chợt thấy tỉnh táo. À, mất sừng rồi thì nó vô tích sự, đâu còn ai săn bắn. Nó an toàn rồi. Nó chỉ cần đứng lên được, ăn lá rừng trị thương thì sẽ khỏi. Có thể an nhàn đùa chơi cùng mưa nắng qua ngày. Nghĩ thế, nó phấn chấn hơn, gượng đứng dậy. Không được. Thử lần nữa. Không được. Thử lần nữa…

Nắng rồi mưa. Mưa rồi nắng. Tháng 4 năm 2010, người dân phát hiện ra xác tê giác đã rữa trong rừng, bị lấy mất sừng. Tê giác Java một sừng chính thức tuyệt chủng tại Việt Nam.

Mẹ Tự nhiên sinh ra muôn loài có quyền bình đẳng, đều là chủ nhân của trái đất nhưng lại ưu ái cho riêng loài người trí tuệ. Con người tự ban mình quyền sinh sát, bắt muôn loài phục vụ. Giá con người và con vật có thể nói chung một thứ ngôn ngữ để vào bàn tròn thương thuyết.

[Trích Bạn Trai Tôi, Người Thừa Kế Thần Hades]

– PLOY –